جهت نور در عکس

در عکاسي، چه از نوع ديجيتال باشد يا آنالوگ، نور همه چيز است. نه تنها نور تنها چيزي است که دوربين احساس مي‌کند، بلکه زاويه‌اي که نور به سوژه مي‌تابد نيز تاثير زيادي بر جلوه عکس مي‌گذارد.
در اين نوشته قصد داريم توضيحي ساده از تاثيري که محل منبع نور بر عکس مي گذارد برايتان ارائه دهيم. دوربين دقيقا مشابه آنچه که ما مشاهده مي‌کنيم را نمي‌بيند. چشمهاي ما نه تنها با نور محيط تطبيق مي‌يابند، بلکه مي‌توانند نواحي تاريک و روشن موجود در يک صحنه را با وضوح نسبتا مشابهي ببينند. يک دوربين نمي تواند چنين کاري نمايد. اگر منبع نور فقط بالا يا پشت دوربين باشد ديد تک بعدي دوربين سوژه را بصورت تک بعدي نشان مي‌دهد.
بنابر اين براي نشان دادن پستي و بلندي جسم زاويه تابش نور مهم مي‌باشد و ترکيب نور وسايه مي تواند حالت عکس را تغيير دهد.

هر منبع نور را مي‌توان با نشان دادن محل آن روي يک کره نشان داد.
عکس مي‌تواند با توجه به شکل سوژه، محدوده ديد دوربين، و محل منبع نور تا حد زيادي تغيير نمايد.
در عکاسي در هواي آزاد، بايد به نحوه تابش نور خورشيد به سوژه توجه نماييد. در يک روز بسيار آفتابي سايه‌ها تند و در يک روز ابري سايه‌ها نرم تر و نور پخش تر مي‌باشد.
در عکس هاي زير مطالب مربوط به نور بصورت تصويري شرح داده مي‌شود. در اين عکسها منبع نور مصنوعي است، اما موضوع عنوان شده در مورد نور خورشيد نيز صادق است (اگر در همان موقعيت نسبت به سوژه باشد).
در اين عکسها موقعيت دوربين و همچنين سوژه ثابت است و فقط موقعيت نور تغيير مي‌نمايد. شکل کوچک کنار هر تصوير محل منبع نور را نشان مي دهد.

شکل 1

شکل 2
در شکل 1 منبع نور تقريبا در بالاي سر و جلوي سوژه واقع شده است. توجه نماييد که سايه اندکي در صورت وجود دارد و عمق تصوير کم است.
در شکل 2 منبع نور کمي پايينتر است و اندکي به کنار آورده شده است. دراين حالت يک طرف از سوژه سايه و در نتيجه عمق بيشتري دارد.
با تغیير محل منبع نور به سمت بالاتر و کنارتر تصوير تغيير بيشتري مي‌نمايد. اين موضوع در شکلهاي 3 و 4 نشان داده شده است که تقريبا مشابه عکسي مي باشند که در وسط روز زير نور خورشيد گرفته شود.

شکل 3

شکل 4
در شکل 3 منبع نور تقريبا در بالاي سر قرار دارد. اين مورد شبيه نور خورشيد درهنگام ظهر است. در اين تصوير ابروها روشن شده و چشم در سايه قرار گرفته است. توجه نماييد که سايه روي بازوها و آرنج آنقدر شديد است که جزئيات آنها کاملا محو شده است.
در تصوير 4 منبع نور کمي به سمت پشت سوژه منتقل شده و بخشي از نور از روي زمين به سوژه بازتابيده است. در اين حالت گرچه بيشتر سوژه در سايه قرار دارد ولي نور بيشتر مشخصات مهم را روشن نموده است.

شکل 5

شکل 6
در شکل 5 نور کاملا از پشت سوژه تابيده و سوژه بصورت نيمرخ تاريک شده است. جزئيات اندکي قابل مشاهده است ولي بطور کلي سوژه نامفهوم است.
نهايتا در عکس 6 در پايين و کنار سوژه قرار دارد و اثري همانند نور خورشيد در اواخر روز را ايجاد نموده است. پایین بودن ارتفاع نور انحناها و برجستگي سوژه را بخوبي نشان داده است.
همانطور که ديده شد با تغيير زاويه منبع نور تاثير شگرفي روي نحوه ثبت تصوير ايجاد گرديد. ولي نور تنها عاملي نيست که بر کنتراست و سايه‌هاي عکس تاثير مي‌گذارد. عوامل ديگري موثر مي‌باشند که به عنوان کيفيت نور از آنها نام برده مي‌شود.
کيفيت نور به تندي يا ماتي نور اطلاق مي‌شود. نور مستقيم درخشان نوري تند محسوب مي‌شود. نور تند جزئيات ريز را بطور اغراق اميزي بزرگ مي‌نمايد و سايه‌هاي عميقتري را ايجاد مي‌کند. اين نور براي نشان دادن الگوي سطوح مناسب است. نور مات نوري پخش شده همانند نور خورشيد پشت ابر است. نور مات تمايل به کم جردن جزئيات اشياء و صاف نشان دادن الگوي سطوح دارد.
اگر نوز به اندازه کافي پخش شود، سايه‌ها بطور کامل از بين رفته و تصوير داراي حداقل کنتراست مي‌شود.

ترفند مختصر برای عکاسی در نور کم

برای بسیاری از مردم، نور کم معادل است با عکاسی سخت. ولی در واقع نور کم هم یک فرصت خوب برای گرفتن عکسهایی هیجان انگیز است! بنابر این وقتی در پیک نیک هستید با ابری شدن هوا آماده خلق تصاویری زیبا باشید. تنها باید چند نکته ساده را رعایت نمایید:
1- دوربین را محکم‌تر و ثابت‌تر از همیشه نگهدارید.
برای اجتناب از عکسهای مات بر اثر تکان خوردن دوربین، دوربینتان را به یک محل ثابت مثل پشتی یک صندلی یا میز، یا به یک ستون یا درخت تکیه دهید. با این کار از حرکت دوربین و مات شدن تصویر جلوگیری می شود. بهترین کار این است که از یک سه پایه بزرگ یا جیبی استفاده نمایید.
2- منتظر ساکن شدن سوژه شوید.
اگر سوژه شما حرکت می کند، منتظر شوید تا قبل از گرفتن عکس، حرکتش کند شده یا ساکن شود.
3- فلاش را خاموش کنید.
هنگامی که در خارج خانه در نور کم عکس می گیرید (مثل غروب یا هوای به شدت ابری) و سوژه مورد نظر شما در برد فلاش دوربینتان قرار ندارد(بیشتر از حدود 3 متر)، برای داشتن نوردهی موثرتر فلاش دوربین را خاموش کنید و عکس را با نور موجود بگیرید. دوربین را تا حد ممکن ثابت نگه دارید یا از سه پایه استفاده نمایید.
4- از مد فلاش مخصوص عکاسی در شب استفاده نمایید.
در دوربین هایی که مد فلاش مخصوص شب دارند، استفاده از این مد بسیار بجا و موثر است. منتها باید به افرادی که از آنها عکس می گیرید تذکر دهید که بعد از زدن فلاش چند ثانیه بیحرکت بمانند. چون بعداز فلاش، دیافراگم هنوز باز است. دوربین هم مانند حالت بدون فلاش باید تا حد ممکن بیحرکت نگاه داشته شود و استفاده از سه پایه به شدت توصیه می شود.
5-از فیلم مخصوص نور کم یا حساسیت بالای دوربین استفاده نمایید.
در دوربینهای آنالوگ از فیلم‌های با حساسیت بالا مخصوص نور کم استفاده نمایید. از فیلمی با حساسیت 400، 800 یا حتی بالاتر مانند Kodak Max versatility یا Kodak Max versatility plus استفاده نمایید. در دوربین های دیجیتال براحتی می توانید حساسیت دوربین را بالا ببرید. البته در دوربینهای غیر حرفه‌ای با افزایش حساسیت، نویز دوربین بالا می رود که در خیلی از موارد در چاپهای معمولی دیده نمی شود و تا حدود زیادی نیز با نرم افزارهای اصلاح نویز قابل برطرف شدن است، ولی باید از قبل عملکرد دوربینتان در چنین شرایطی را بشناسید تا بتوانید بهترین تنظیم را انتخاب نمایید.
5- دکمه شاتر را به آرامی فشار دهید.
برای اینکه بر اثر فشردن شاتر دوربین تکان نخورد، دکمه شاتر را به آرامی بفشارید. به نرمی و کم کم آن را فشار دهید تا عکستان شارپ و دقیق باشد.
منبع: http://www.akkasee.com